Αδυναμίες και επιτεύγματα των δήμων...

Τα προβλήματα της τοπικής αυτοδιοίκησης την εποχή της κρίσης στην Ελλάδα, αλλά και στην Θεσσαλονίκη, ποικίλουν. Παρόλα αυτά, γίνονται προσπάθειες αντιμετώπισής τους από τους δημάρχους, καθώς και έργα, τα οποία  εξελίσσουν τους δήμους.

Τα προβλήματα  της τοπικής αυτοδιοίκησης ξεκινούν από το τελευταίο θεσμικό πλαίσιο που ψηφίστηκε το 2010, τον Καλλικράτη. Όπως αναφέρει η Φωτεινή Στεφανοπούλου από το  Γραφείο Τύπου του Δήμου Θεσ/νικης, «έχει μειωθεί περίπου κατά 60% μέσα στην τελευταία 5ετία ο προϋπολογισμός των δήμων, η κρατική χρηματοδότηση που δίνεται στους δήμους». Στην συνέχεια το βασικό είναι ότι ο Καλλικράτης δεν προχώρησε με τολμηρά βήματα στην απεξάρτηση της αυτοδιοίκησης απο το κράτος.  Συγκεκριμένα ο δήμαρχος, η δημοτική αρχή, ενώ είναι άμεσα εκλεγμένοι, δεν είναι κύριοι  του δήμου τους,  έχουν ακόμη  πολλές εξαρτήσεις απο τον κρατικό μηχανισμό,  με τις γνωστές γραφειοκρατίες και τις καθυστερήσεις. Τα τελευταία χρόνια έχουν προστεθεί πολλές αρμοδιότητες στους φορείς της αυτοδιοίκησης, οπότε θα έπρεπε να έχουν περισσότερα κονδύλια για να διαχειριστούν δομές, όπως είναι τα σχολεία και οι παιδικοί σταθμοί, οι οποίοι περιήλθαν στην αρμοδιότητά τους,  αντιθέτως έχουν πολύ σημαντική περικοπή, και  πρέπει να κάνουν μία πολύ σφιχτή διαχείριση.

Επίσης, έγιναν μερικές επιμέρους αστοχίες στο χωροταξικό σχεδιασμό. Συγκεκριμένα,  τα νησιά  δεν είχαν τη δυνατότητα εκπροσώπησης, να ακούγεται δηλαδή η φωνή τους και  να τονίζονται οι ανάγκες τους. Ο θεσμός απέκλεισε με διατάξεις τη συμμετοχή μικρών σχημάτων στις εκλογές. Δεν επέτρεψε, δηλαδή, στις «παρέες» που επιθυμούσαν  να προσφέρουν στην αναβάθμιση του τόπου τους, να συγκροτήσουν ένα συνδυασμό, να εκλεγούν και να έχουν μία φωνή στον τόπο τους. Τέλος, οι έλεγχοι, που είναι θετικοί  εν μέρει, έγιναν  πολύ πολύπλοκοι, γραφειοκρατικοί και υπερβολικοί, με αποτέλεσμα να γίνει αναποτελεσματικό το σύστημα.

Αξίζει να αναφερθεί πως με τον Καλλικράτη καθιερώθηκαν κάποιες διαδικασίες διαφάνειας και ελέγχου, καθώς οι δήμοι ήταν και αυτοί εστίες διαφθοράς και σπατάλης. Δημιουργήθηκε ο Συνήγορος του Δημότη και του Επιχειρηματία, που αρμοδιότητα του είναι να απορροφά ένα μέρος των προβλημάτων που υπάρχουν στην κοινωνία και στην αγορά, χωρίς να παρεμβαίνει η κεντρική εξουσία,  όπως συμβαίνει με τον Συνήγορο του Πολίτη, για τα ευρύτερα δικαιώματα του πολίτη σε σχέση με το κράτος.

Από την άλλη, ο Καλλικράτης έδωσε την δυνατότητα στις πόλεις να παίξουν ένα αυξημένο ρόλο και στους δημάρχους να ασκήσουν  την διπλωματία των πόλεων προς όφελος των κατοίκων τους και των χωρών τους, στο επίπεδο της ειρήνης και της συναδέλφωσης με τους λαούς. Συγκεκριμένα, ο κ. Μπουτάρης, ο δήμαρχος της Θεσσαλονίκης, επισκέπτεται συχνά χώρες του εξωτερικού, όπως είναι η Τουρκία, η Αμερική, η Αυστραλία και έχει συνάψει καλές σχέσεις με όλους. Αυτό έφερε και ένα άνοιγμα στον τουρισμό, που, σύμφωνα με το Νίκο Φωτίου, εντεταλμένο δημοτικό σύμβουλο, «ήταν το νούμερο ένα επίτευγμα αυτής της διοίκησης μαζί με το κοσμοπολίτικο άνοιγμα της πόλης». Παρατηρείται πολύ σημαντική άνθηση στις διανυκτερεύσεις ξένων τουριστών, κυρίως από Τουρκία, Ισραήλ αλλά και από τις γύρω βαλκανικές χώρες και την Ρωσία. Οι δήμοι γενικότερα προσπαθούν να προσελκύσουν και άλλες εκδηλώσεις, όπως οργάνωση συνεδρίων, οι οποίες προσδοκάται  να αυξήσουν τις αφίξεις των τουριστών.

Οι δήμοι, λόγω των αδυναμιών τους και των απανωτών περικοπών, δεν μπόρεσαν να υλοποιήσουν όλες τις ιδέες που είχαν. Οι στόχοι τους για το 2015 αφορούν στην καταπολέμηση της ανεργίας,  στην αναβάθμιση των κοινοτήτων, στις παρεμβάσεις στην πόλη  και στην αποκέντρωση. Έχει ξεκινήσει ένα πρόγραμμα στοχευμένων παρεμβάσεων σε όλο το εύρος της πόλης, γύρω από την Αγία Σοφία, το Χρηματιστήριο, τους Μύλους Αλλατίνη, που θα χρηματοδοτηθεί  από το ΕΣΠΑ και στοχεύει  στην τοποθέτηση υπογειοποιημένων κάδων πολύ μεγάλης χωρητικότητας, ώστε να απαλλαγεί το κέντρο της πόλης από τους κάδους που ξεχειλίζουν. Τέλος, ο δήμος έχει αναλάβει πολλά προγράμματα  για νέους επιχειρηματίες, start ups, με τα οποία τους ενθαρρύνει να ξεκινήσουν κάτι ή τους παραχωρεί χώρους, όπως είναι ο χώρος των παλιών αποθηκών στο Ντεπό και τους φέρνει σε σύνδεση με τους επιχειρηματίες.

Σύνταξη: Λευκοθέα Πανούσου